Nhắc đến Đỗ Quyên, không hiểu sao tôi thường nghĩ đến lời bài hát của Trịnh Công Sơn “ngoài phố mùa đông, đôi môi em là đốm lửa hồng”. Quả thật, giữa bầu không khi giá lạnh, màu hồng chói lọi của Đỗ Quyên như ngọn lửa nhỏ,  xua đi bao u ám.

 

Chi Đỗ Quyên, danh pháp khoa học: Rhododendron (từ tiếng Hy Lạp: rhodos, "hoa hồng", và dendron, "cây"), là một chi thực vật có hoa thuộc họ Thạch nam (Ericaceae). Đây là một chi lớn với khoảng 850-1.000 loài và hầu hết các loài đều có hoa rực rỡ. Đỗ Quyên là quốc hoa của Nepal. Nhiều loài Đỗ Quyên được trồng làm cây cảnh. Một số loài có tác dụng chữa bệnh.

H1. Đỗ Quyên là loài cây ưa nửa bóng. Ảnh internet

 

Đỗ Quyên là chi có phân bố rất rộng, xuất hiện ở hầu khắp Bắc bán cầungoại trừ các vùng khô hạn. Ở Việt Nam chỉ có vùng núi Sa Pa (tỉnh Lào Cai), Bạch Mã (tỉnh Thừa Thiên Huế), Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc), Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) là những nơi có cây hoa Đỗ Quyên mọc tự nhiên. Riêng trong Vườn quốc gia Hoàng Liên đã có tới 30 loài hoa Đỗ Quyên được phát hiện.

 

Các loài Đỗ Quyên thường ưa nửa bóng, kỵ chiếu sáng mạnh và ánh sáng trực tiếp. Vì vậy, mùa chiếu sáng mạnh thì nên đưa cây vào nơi râm mát để chăm sóc. Các chủng loại hoa Đỗ Quyên khác nhau thì có sức đề kháng với ánh sáng cũng khác nhau.

H2. Đỗ Quyên rất thích hợp trồng dưới tán trong vườn Nhật. Ảnh Internet

Đỗ Quyên là loài ưa mát, không thích hợp với môi trường ánh sáng, nhiệt độ cao. Nhiệt độ thích hợp từ 15-250C.
Đỗ Quyên thích hợp với những loại đất chua, trồng trong đất hơi kiềm thì sau mấy tháng lá sẽ vàng và cây chết dần.  Đỗ Quyên ưa đất nhiều mùn, tơi xốp phì nhiêu và giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và thoáng khí, pH từ 4,2 – 6 là vừa, tốt nhất là đất mùn rừng thông.
Bộ rễ Đỗ Quyên rất phát triển nhưng rễ bé và rất nhạy cảm với nước, vừa sợ hạn vừa sợ úng. Đỗ Quyên ưa nước hơi chua, nếu như tưới nước kiềm và hơi kiềm thì sẽ làm cho đất chua trở nên kiềm, gây ảnh hưởng đến cây .Để tăng độ chua cho nước có thể pha thêm sufat sắt hoặc dấm ăn vào nước tưới.
Độ ẩm không khí cũng ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của Đỗ Quyên. Độ ẩm thích hợp từ 70 – 90%... 

Với đặc điểm chịu được ánh sáng yếu, Đỗ Quyên thường được trồng làm điểm nhấn trong các khu vườn dưới tán theo kiểu vườn Nhật.  Thảm Đỗ Quyên ở những mảnh vườn hướng Đông và hướng Bắc sẽ làm thành bức tranh lộng lẫy vào mùa xuân. Với các khu vườn hướng Tây và hướng Nam, Đỗ Quyên phải được trồng dưới tán, nếu không cây sẽ bị cháy lá.

H3. Thảm Đỗ Quyên có thể trồng ở các khu vườn hướng bắc hoặc hướng đông.  Ảnh Internet

Mùa hoa Đỗ Quyên kéo dài. Nếu được chăm sóc tốt, Đỗ Quyên có thể ra hoa suốt từ tháng 10 đến tháng 3 sang năm.

Những mảnh vườn sân sau hoặc bên hông có diện tích hẹp, ánh sáng yếu rất thích hợp để trồng Đỗ Quyên. Tuy nhiên, khi thiết kế những mảnh vườn sân sau với Đỗ Quyên, bạn cần chú ý những điểm sau:

-       Không nhồi nhét các loại cây vào những không gian chật hẹp và không có cửa sổ nhìn từ trong nhà.

 

H4. Cửa sổ mở rộng đến sát nền để kéo không gian khu vườn vào trong nhà, tạo điều kiện để ngắm nhìn.

Ảnh Loctung.com

-       Cây trồng rất chọn lọc để làm nổi bật bố cục của khu vườn và không tạo thêm nhiều bóng đổ trong vườn.

H5. Những cây đỗ quyên nở hoa thu hút tầm nhìn đến các điểm khác nhau trong vườn. Ảnh Internet

 

 

H6. Các loại cây lá nhỏ lăn tăn như ngâu, thông đen, dương xỉ có thể phối hợp với đỗ quyên. Ảnh Internet

Khi trồng trong nhà, bạn phải thường xuyên đảo cây ra ngoài vào buổi sáng khoảng 2 tiếng để cây không bị cớm.

Chúc bạn sẽ có khu vườn thật đẹp đón Tết với Đõ Quyên.

Loctung.com. 2016.01.10. TT